Dünya genelinde iklimler tuhaflaşırken, bilim insanları nedeni kesin olarak bilinemeyen bir doğa olayından şüpheleniyor.
Rusya sıcak hava dalgasının yol açtığı yangınlarla boğuşurken, Pakistan’da seller binlerce kişinin canına mal oldu.
Bilim insanları, Rusya’da aşırı sıcaklar nedeniyle meydana gelen orman yangınları ile Pakistan’da binlerce kişiminin ölümüne neden olan sellerin bağlantılı olduğunu düşünüyor. Bağlantı noktası ise jet akımının (yükseklerde batıdan doğuya doğru dünyanın çevresinde hareket eden hızlı rüzgâr) alışılmadık davranış sergilemesi.
Jet akımı konusunda çalışan meteorologlar, bunun hava sistemlerini tek bir noktada tutup tuhaf koşullar yaratan alışılmadık tutma eğilimleri sergilediğini belirtiyor.
Jet akımı, onun ayırt edici dalga benzeri şeklini yaratan Rossby dalgalarıyla tutulur. Bu güçlü dönen rüzgar akımları Dünya’nın şeklinden ve dönüşünden kaynaklanır ve yükseklerde jet akımını doğudan batıya iter.
Şimdi ise bilim insanları Rossby dalgalarının jet akımının normal düzenine karşı hareket ettiğini ve ona engel olarak yerinde tuttuğunu düşünüyor.
New Scientist dergisinde yayınlanan rapora göre, haziran ortasından beri normalde doğuya hareket etmesi gereken jet akımı güçlü Rossby dalgaları onu aksi yönde ittiği için bir yerde duruyor.
Jet akımı bir yerde kaldığında, kıvrımları arasında kalan hava sistemleri tuzağa düşüyor. Sıcak hava ‘zirvelere’ doğru çekilirken, soğuk hava ‘çukurlara’ doğru gidiyor.
Reading Üniversitesi’nde profesör Mike Blackburn, engellenen jet akımının Japonya’da 60 kişiyi öldüren sıcak hava dalgasının ve İngiltere’de sıcak havanın aniden sona ermesinin de nedeni olabileceğini belirtiyor.
Pakistan’da muson yağmurlarıyla aynı zamanda gerçekleşen bu olayın trajik sonuçları oldu. Yaklaşık iki hafta önce başlayan muson yağmurları ve onların yol açtığı seller bin 600 kişinin ölümüne ve iki milyondan fazla insanın evlerinden olmasına neden oldu. Hayatta kalmayı başaranlar ise gıda ve kalacak yer bulmakta güçlük çekiyor.
Rusya’da engellenen jet akımı Afrika’daki sıcak havayı getirdi ve ülkede hala kontrol altına almakta güçlük çekilen yangınlara yol açtı. Moskova duman altı oldu.
Bilim insanları, bu ‘engelleme’ olayına neyin yol açtığını kesin olarak bilmiyor, fakat bazı araştırmalar bunun düşük yoğunluklu güneş aktivitesine bağlıyor. Bunun küresel ısınma ile ilgili olup olmadığı ise bilinmiyor.